HANDE ATILGAN / Ankara – Yerinden edilen halkların öbür ülkelere kalıcı olarak yerleşmesinin toplam mülteci hareketliliğinin yüzde 1’inin altında olduğunu belirten Kavlak, Türkiye’nin iç mevzuatı ve memleketler arası hukukun Suriyelilerin “gönüllü geri dönüşünü” gerektirdiğini vurguladı. 2023’te tüm dünyada gerçekleşen “gönüllü geri dönüş” sayısının 1 milyon olduğunu bildiren Kavlak, Türkiye’de 1,5 milyonu 18 yaş altı olan 2 milyon 936 bin 369 kişilik Suriyeli nüfusun dönüşünün de yavaş gerçekleşebileceğini söyledi.
Geri dönüş sayısının günlük 5 binden 20 bine çıkarılması için çalışmaların sürdüğünü aktaran Kavlak, “Kışı tahminen burada daha inançlı geçirip mayıs-haziran aylarında okulların da kapanmasıyla dönüşler sürat kazanabilir. Öncü kümeler geridekilere haber verecek. Şu anda aile fertleri Suriye’de olan şahıslardan gitmek isteyenler var. Şu vakte kadar 18-45 yaş ortası kümenin daha çok gittiğini söyleyebiliriz” dedi.
Sınırda istekli geri dönüş danışmanlığı verildiğini ve ülkeden çıkan şahısların kayıtlardan düşürüldüğünü kaydeden Kavlak, “Tekrar ülkeye gelmeleri halinde bu talebin olumsuz olarak değerlendirilebileceğine dair kendilerine bilgi veriliyor. Suriyeliler toplu geldikleri için süreksiz müdafaa altındaydı. Bu sefer (Geri dönen olursa) toplu bir etkilenmeden çok kişinin ülkesinden ayrılma sebebi ferdî bir mülakatla değerlendirilebilir” diye konuştu.
Gönüllülük şart
Bazı siyasetçilerden gelen “geçici muhafaza statüleri çabucak kaldırılsın” davetine ait de Kavlak, “Ortada Türkiye’nin tabi olduğu milletlerarası hukuk kuralları da kelam konusu lakin bu en başta bu kadar yıl ‘sahip çıkılmış’ ya da desteklenmiş ve kayıp bir jenerasyon olmasın diye uğraşılan çocuklara yapılmış bir haksızlık olur. Zati bu olacak ancak bu kadar telaşlı davranmaya gerek yok. (Geçici koruma) Bir noktada kaldırılacak ancak o noktanın güzel tespit edilmesi gerekiyor. Anahtar sözler; tercih yapma hakkına hürmet duyulması, şahısların istekli dönüşle ilgili hakikat bilgilendirilmiş olması. Durum izlenecek, bireylerin güvenlikle ilgili korkuları giderilecek, bir baskı oluşmayacak ve istekli olarak geri dönmeleri sağlanmaya çalışılacak” tabirlerini kaydetti.